CLIO

52.1.1 Venerunt ergo ministri ad pontifices et Pharisaeos, et dixerunt eis illi: Quare non adduxistis eum? Responderunt ministri: Nunquam sic locutus est homo, sicut hic loquitur.

52.1.2 Nihil ueritate clarius, nihil simplicius, nisi maligni esse uelimus. Quemadmodum nihil malignis obscurius, nihil uersutius.

52.1.3 Ecce ut Pharisaei et scribae, qui sapientia praestare uidebantur, qui cum Christo semper uersabantur, ut ei insidiarentur, licet miracula uiderint, et scripturas legerint, non modo nihil utilitatis, sed dampni plurimum accoeperunt.

52.1.4 Ministri autem et si nullam eiusmodi materiam haberent, uno sermone persuasi sunt, et qui ad Christum capiendum ierant, eius admiratione capti redierunt.

52.1.5 Neque eorum sapientia admiranda est, quod signis non eguerunt, sed quod sola doctrina crediderunt.

52.1.6 Non enim dixerunt neminem unquam ita miracula fecisse, sed neminem unquam sic locutum.

52.1.7 Nec sapientia tantum sed et audentia admiranda. Siquidem se miserant, ita loquuntur, Pharisaeis uidelicet, qui omnia faciebant et conabantur, ut caperetur.

52.1.8 Venerunt, inquit, ministri ad pontifices et Pharisaeos, et dixerunt eis illi: Quare non adduxistis Quod autem uenerint, longe fuit quam si apud Christum . Sic enim liberati fuissent eorum molestia.

52.1.9 Nunc praecones fiunt sapientiae Christi, et maiorem prae se ferunt animum. Neque excusant se propter turbam non potuisse, quae eum tanquam prophetam sequuntur.

52.1.10 Sed nunquam sic locutus est homo, potuissent sane ita se excusare, sed animi ostendunt rectitudinem.

52.1.11 Neque tantum se illum admirari quam qui se miserant ad eum ligandum, quem audire debuissent, uisi sunt.

52.1.12 Atqui breuem Christi . Tanti enim ueritas est, ut incorrupto animo longis sermonibus minime opus sit.

52.1.13 Quid ad hoc cum compungi et mutare sententiam oportuisset, contra faciunt, inuicem eos accusant dicentes: Nunquid et uos seducti

52.1.14 Adhuc eis blandiuntur, neque in eos grauius , ueriti ne tandem discederent. Tantum indignationem prae se et ferunt.

52.1.15 Sed interrogandum erat, quid admiratione dignum loqueretur. Quod cauerunt, quippe qui sine dubio se captum iri intelligebant. Per quam stulta autem coniectura dicunt:

52.1.16 Nunquid aliquis ex principibus in Ita Christum accusatis et non Sed turba haec, quae non nouit legem, maledicti sunt.

52.1.17 Hoc enim magis uos accusat, quod turba credidit, uos uero minime. Etenim illi cognoscentium legem opera faciebant.

52.1.18 Quomodo ergo nonne maledicti, qui non seruabant legem, et non illi, qui legem Oportebat autem non ab incredulis, quae non credebantur accusare.

52.1.19 Neque enim rectus hic modus. Nam et uos non credidistis deo, ut Paulus inquit: Quid enim si non crediderunt quidam? Nunquid incredulitas eorum fidem dei

52.1.20 Etenim prophetae accusant dicentes: Audite, principes Sodomorum, et principes tui non credunt. Et iterum: Non uestrum est nosse iudicium.

52.1.21 Et ubique uehementius accusantur. Et quid Christum propterea quispiam accusaret? Absit. Illorum enim hoc crimen.

52.1.22 Quod autem aliud esse posset argumentum, quod legem non cognoscitis, quam quod non creditis?

52.1.23 Cum enim dixissent quod nemo principum in eum, sed qui legem ignorabant, merito eos arguit Nicodemus inquiens: Nunquid lex iudicat hominem, nisi audierit ab ipso

52.1.24 autem eos neque scire legem, neque seruare. Nam si lex iubet neminem , nisi prius audiatur.

52.1.25 Ipsi autem ante auditam causam iudicabant, certe legis transgressores erant, et cum dixissent neminem principum credidisse in eum,

52.1.26 ideo innuit Euangelista eum e principum numero fuisse, ostendens etiam ex principibus credidisse.

52.1.27 Nondum autem palam facere audebant, erant tamen Christo familiares.

52.1.28 Vide autem quam parce arguit. Non dixit: Vos autem uultis eum interficere et temere hominem, ut errantem accusatis,

52.1.29 sed benignius, ut nimium eorum temerarium impetum crudelemque sedaret.

52.1.30 Quamobrem ad legem suam uertit orationem : Nisi audierit diligenter et cognouerit, quid Quare non solus et nudus requiritur auditus, sed diligens,

52.1.31 quod hac particula significatur, et cognouerit quid faciat, quid uelit, et quare, et cui. An tanquam hostis mores peruertat.

52.1.32 Dubitantes ergo cum neminem principum in eum credere, neque uehementer, neque remisse ad eum se contulerunt,

52.2.1 et quae nam dic, quaeso, dicente illo lex nostra non iudicat quenquam, ut : Nunquid tu Galilaeus es?

52.2.2 Ostendendum nanque erat non ab re pro eo misisse, uel si asperius, minime ei respondendum: Scrutare et uide quia a Galilaea propheta non surgit.

52.2.3 Quid enim dixit homo? Quod propheta Immo quod non iudicatus, non esset morti tradendus.

52.2.4 Illi uero contumeliose tanquam inscio scripturarum respondent, ac si dicerent: Acquiesce nobis et disce. Hoc enim innuunt dicentes: Scrutare et uide.

52.2.5 Quid cum multifariam de Galilaea et propheta locuti essent, ut hanc alienam tolleret suspitionem, quod unus prophetarum et non mundi dominus Ego, inquit, sum lux mundi,

52.2.6 non Galileae, non Palaestinae, non Iudeae. Quid Tu de te ipso testimonium Testimonium tuum non est O insaniam!

52.2.7 Scripturas ubique adducit et dicunt: Tu de te ipso testimonium Quod autem perhibuit Ego sum lux mundi.

52.2.8 Magnum dictu, et uere magnum, sed non nimium ipsi admirati sunt. Quoniam non se patri aequiparauit, neque se eius filium dixit, neque deum, sed lucem.

52.2.9 Reprehendere tamen uoluerunt. Nam maius hoc erat quam dicere: Qui sequitur me non ambulat in tenebris.

52.2.10 Lucem et tenebras intellectu perceptibiles dicit, hoc est, non manet in errore.

52.2.11 Vbi et Nicodemum allicit, ut ualde promptum et fidentem, et ministros laudat, qui id fecerint.

52.2.12 Hoc enim significat, et eos ad audiendum confirmare uult,

52.2.13 simul et eos dolos struere, et in tenebris et errore uersari, neque lucem attingere ostendit.

52.2.14 Nicodemo praeterea in memoriam reducit, quae ante dixerat. Omnis qui male operatur, odit lucem, et non uadit ad lucem, ne opera eius appareant.

52.2.15 Cum enim neminem ex principibus in eum credere dicerent,

52.2.16 ideo inquit: Qui male operatur in lucem non prodire, non ex lucis defectu, sed mentis uitio.

52.2.17 Responderunt ei: Tu de te ipso testimonium Ad quod ille:

52.2.18 Et si ego testimonium perhibeo de me ipso, testimonium meum uerum est, quia scio unde ueni, et quo uado. Vos autem nescitis unde uenio, aut quo uado.

52.2.19 Quod iam dixi, hoc Iudaei tanquam iam dictum proponunt. Quod Christus arguit,

52.2.20 id dixisse asseuerat propter eorum suspitionem, qui purum eum hominem suspicabantur.

52.2.21 [abest]

52.2.22 Ex deo sum, inquit, et deus dei filius. Deus autem sibi ipsi idoneus testis, uos autem nescitis,

52.2.23 et sponte uestra mali estis, et uidentes dissimulatis, et omnia secundum humanam sententiam loquimini. Neque quicquam amplius quam quod apparet, intelligere uultis.

52.2.24 Vos secundum carnem iudicatis, et quemadmodum secundum carnem uiuere, male uiuere est, ita et secundum carnem iudicare, iniuste iudicare .

52.2.25 Ego non iudico quenquam, et si iudico, iudicium meum uerum est, hoc est, iniuste iudicatis,

52.2.26 et si iniuste iudicamus, , quid nos non arguis? quid non Quia non ueni ad hoc.

52.2.27 Ideo dicit se neminem iudicare, et si iudicet, uerum esse iudicium suum. Nam si uellem, ex damnatorum numero essetis,

52.2.28 hoc autem non quod iudicem dico, neque ideo non iudico, quod non fidam.

52.2.29 Nam si iudicarem, uos sane conuincerem, quod iuste iudicarem. Sed nunc iudicii tempus non est. Significat futurum iudicium: Quia solus non sum, sed ego et qui misit me pater,

52.2.30 ubi innuit non solum se iudicare, sed etiam patrem, quod in testimonium eius inducens:

52.2.31 In lege autem uestra scriptum est, quia duorum hominum testimonium uerum est.

52.3.1 Quid hoc in loco heretici dicerent? Quid Christus hominibus prestaret, si hoc simpliciter

52.3.2 In hominibus enim ita institutum est, quoniam nemo per se fide dignus est.

52.3.3 In deo autem quomodo hoc esset consentaneum? Quomodo ergo haec particula intelligenda est? Nunquid quoniam duo, an quoniam homines, propterea duo?

52.3.4 Nam si quoniam duo , qua gratia non confugit ad Ioannem? Non enim dixit: Testimonium perhibeo ego de me ipso, et de me cur non ad cur non ad prophetas?

52.3.5 Inuenisset enim et alia innumera testimonia. Sed hoc tantum quod duo, sed quod eiusdem substantiae.

52.3.6 Dicunt ei: Quis est pater tuus? Respondit Iesus: Neque me scitis, neque patrem meum.

52.3.7 Cum enim scientes tanquam inscii, et ut eum tentarent, percontarentur, indignos quibus responderetur, arbitratus est.

52.3.8 Propterea iam omnia apertius et audentius loquitur. Quippe qui a signis et sequentium se doctrina accipiebat testimonium, et quia iam crux appropinquabat.

52.3.9 , inquit, unde uenio, quod non nimium eos offendit, quod autem addidit et: Quo ego uado, magis eos perterruit, ac si non esset in morte permansurus.

52.3.10 Sed cur non dixit se scire deum esse, sed unde ueniret? Quia semper humilia magnis admiscet, eaque uicissim cohibet.

52.3.11 Nam cum dixisset: Ego testimonium perhibeo de me ipso, idque ostendisset, ad humiliora descendit, quasi diceret: Scio a quo missus sum, et ad quem uado.

52.3.12 Quibus uerbis nihil habebant, quod contradicerent. Nihil enim falsi locutus sum, inquit,

52.3.13 cum inde uenerim, et illuc ad uerum deum uadam, quem uos nescitis. Ideo secundum carnem iudicatis.

52.3.14 Nam si post tot argumenta et signa adhuc uerum non esse dicitis, et Moysen de aliis et de se testantem fide dignum iudicatis, Christum uero minime.

52.3.15 Hoc est secundum carnem iudicare. Ego non iudico quenquam. Atqui etiam patrem neminem iudicare testatur.

52.3.16 Quomodo hic Et si iudico, iudicium meum uerum est, quia non sum Iterum ad illorum loquitur suspitionem,

52.3.17 hoc est, iudicium meum patris est. Neque aliter quam ego pater iudicat, neque aliter ego quam pater. Sed qua nam gratia patris

52.3.18 Quia non dignum filium cui crederetur arbitrabantur, nisi patris preoccupasset testimonium. Aliter non staret sententia.

52.3.19 In hominibus enim cum super alieno negocio duo testificantur, tunc testimonium est uerum.

52.3.20 Hoc enim est duos testimonium perhibere, sed hic non sunt duo.

52.3.21 Vides nulla alia ratione hoc dictum, quam ut patri consubstantialis, et alterius non egere testimonio, et ex parte patri inferior ostendatur?

52.3.22 Animaduerte praeterea quanta cum auctoritate loquitur: Ego sum qui testimonium perhibeo de me ipso, et testimonium perhibet de me, qui misit me pater.

52.3.23 Quod si substantia minor esset, non sane dixisset. Nunc autem ne numeri gratia id positum , nihilo inferiorem potestatem .

52.3.24 Testimonium perhibet homo cum fide dignus est, non cum testimonio indiget, et hoc in re aliena. In propria autem ab alio accipit. in re sua non creditur.

52.3.25 Hic autem contra: In suo enim negocio testimonium perhibens, et ab alio se habere asserens, dignum se fide dicit, undique suam proponens auctoritatem.

52.3.26 Sed qua gratia cum dixit: Non sum solus, sed ego et qui misit pater, et duorum hominum testimonium est uerum, addidit:

52.3.27 Ego sum qui testimonium perhibeo de me ut scilicet quantae esset auctoritatis ostenderet,

52.3.28 et primum quidem se ipsum posuit,

52.3.29 ut aequalitatem indicaret, et nihil eos adepturos, qui se patrem scire, ipsum autem nescire dicerent, et hanc causam dicit, quod ipsum cognoscere non uelint.

52.3.30 Ait enim impossibile sine sui cognitione quempiam nosse patrem, ut hoc saltem pacto ad se cognoscendum eos alliciat.

52.3.31 Ipso enim contempto patrem semper quaerebant. Quare inquit: Non potestis nosse patrem sine me.

52.3.32 Itaque qui filio maledicunt, non ipsi tantum sed et patri maledicunt.

52.4.1 Haec nos caueamus, et glorificemus filium, quippe qui nisi eiusdem esset naturae, non ita dixisset.

52.4.2 Quod si tantum admonuit, alterius autem erat substantiae, poterat etiam ignorans patrem cognoscere. Neque fuisset omnino cognoscere, si patrem nosset.

52.4.3 Neque enim qui hominem nouit, nouit et angelum. Immo, inquit: Etenim qui creaturam nouit, nouit et Minime.

52.4.4 Multi enim uel potius omnes homines creaturam norunt, norunt sane, et deum ignorant. Glorificemus ergo dei filium, non oris tantum gloria, sed operibus,

52.4.5 sine quibus ea nihil proficit. Vide tu, inquit, Iudeus cognominaris et requiescis in lege, et gloriaris deo.

52.4.6 Qui alium doces, te ipsum non Qui in lege gloriaris, per preuaricationem legis deum

52.4.7 Vide nequando et nos in rectitudine gloriantes non exhibendo uitam fidei conuenientem, deum inhonoremus, mendacem eum facientes.

52.4.8 Etenim orbis terrarum , fermentum, lucem, salem uult esse Christianum. Quid significat lux? claritatem, nihil obscuritatis in se continentem.

52.4.9 sibi ipsi utilis est, neque sal, fermentum, sed in alios confert utilitatem. Ita nobis nostra utilitas sed aliorum exigitur.

52.4.10 Sal nisi salsum reddat, non sal sed aliud esse deprehenditur.

52.4.11 Nam si ipsi benefecerimus, aliis erimus benefaciendi exemplum. Quousque a bonis operibus desistemus, nihil aliis conferre poterimus.

52.4.12 Nihil fatuum apud nos nihil molle sit et , qualia mundi opera sunt et curae saeculares.

52.4.13 Propterea uirgines fatuae sunt appellatae, quoniam circa fatuas mundi curas uacabant, hic congregantes ubi minime est reponendum.

52.4.14 Verendum sane ne id nobis accidat, ne sordidis uestibus eo accedamus, ubi mundas et nitidas omnes induti sunt.

52.4.15 Nihil enim peccato , nihil inmundius, cuius naturam propheta interpretatus clamabat: Putruerunt et corruptae sunt cicatrices meae.

52.4.16 Quod si peccati placet cognoscere turpitudinem, commissum considera, cum liber non amplius eius perturbaris affectu, tunc id cognosces.

52.4.17 Consydera iram cum sedata est, auaritiam cum ea non afficeris. Intelliges profecto nihil turpius, nihil scelestius rapina et auaritia.

52.4.18 frequenter repetimus non ut uos perturbemus, sed ut maiorem in modum prosimus.

52.4.19 Nam qui una non corrigitur admonitione, corrigetur fortasse altera, et quem altera praeterit, non praeteribit tertia.

52.4.20 Vtinam autem omnes omnibus malis liberi, Christi suauitatem degustemus, cui gloria cum patre simul et spiritui sancto in .